Wystawianie recept wyłącznie na podstawie ankiety online, bez badania, narusza zbiorowe prawa pacjentów. Nieprawomocny wyrok w tej sprawie wydał 29 maja 2024 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Rzecznik Praw Pacjentów zapowiada kolejne działania.

Początek sprawy

Rzecznik Praw Pacjenta (RzPP) jeszcze w październiku 2023 r. wypowiedział się w przedmiocie uznania praktyki, pewnego podmiotu rynku leczniczego, za naruszającą zbiorowe prawa pacjentów.

Zgodnie z prawem przez praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów rozumie się mi.in. bezprawne zorganizowane działania lub zaniechania podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, mające na celu pozbawienie pacjentów praw lub ograniczenie tych praw, w szczególności podejmowane celem osiągnięcia korzyści majątkowej.

W treści decyzji Rzecznik orzekł, że „organizacja procesu udzielenia świadczeń zdrowotnych
za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności w ten sposób, że podmiot dopuszcza orzeczenie przez lekarza o stanie zdrowia pacjenta, w tym zaordynowanie produktu leczniczego dostępnego z przepisu lekarza (na receptę) i wystawienie e-recepty w tym zakresie, bez zbadania pacjenta, jedynie na podstawie ankiety on-line” stanowi praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów.

Rzecznik zwrócił uwagę, że w/w praktyka dotyczy również bardzo silnych leków przeciwbólowych (także opioidowych) czy też silnych leków o działaniu psychotycznym.

Spółkę zobowiązano do złożenia Rzecznikowi PP informacji o stopniu realizacji działań zmierzających do zaniechania stosowania zakwestionowanych praktyk.

Skarga usługodawcy

 E. sp. z o.o. z siedzibą w G. (wyrok jest zanonimizowany) złożyła skargę na decyzję RzPP.

Treść skargi oraz decyzji nie jest jeszcze na chwile obecną znana. Warto zwrócić uwagę, że RzPP prowadzi również co najmniej dwa inne postępowania, w których wydał decyzję zbieżną z jednolitym stanowiskiem co do „receptomatów”. We wszystkich sprawach usługodawcy złożyli skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (WSA)

Orzeczeniem z dnia 29 maja 2024 r. WSA oddalił skargę zainteresowanego podmiotu (sygnatura sprawy:
V SA/Wa 2671/23).

Sąd nie podzielił podniesionych zarzutów, a rację przyznał Organowi – Rzecznikowi Praw Pacjenta: działalność receptomatów jest niezgodna z prawem.

Co dalej?

Wyrok WSA w Warszawie nie jest prawomocny. Podmiotowi, którego sprawa dotyczy, przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wyrok NSA będzie prawomocny. Można zakładać, że będzie to początek trwałej linii orzeczniczej w zakresie receptomatów, a być może początek ich końca.

Rzecznik Praw Pacjenta zapowiada jeszcze bardziej zintensyfikowane działania, mające na celu wyeliminowanie nieuczciwej praktyki rynkowej. Organ stoi na stanowisku, że wystawianie recept, bez badania pacjenta lub wcześniejszego potwierdzenia leczenia w dokumentacji medycznej, w szczególności na leki opioidowe, psychotropowe i marihuanę medyczną, jest nielegalne.