W dniu 15 sierpnia 2024 r. mija okres przejściowy, w którym zarządzający placówkami medycznymi powinni wprowadzić standardy ochrony małoletnich. Obowiązek ten wynika z ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. W tym artykule opiszę podstawowe obowiązki wynikające z konieczności wdrożenia Standardów ochrony małoletnich (dalej także jako SOM).
Standardy ochrony małoletnich – co powinny zawierać?
Standardy ochrony małoletnich powinny zostać wprowadzone do organizacji poprzez zarządzenie podmiotu kierującego (np. zarządu spółki). Dokument opisujący i wprowadzający w organizacji SOM powinien zawierać:
- zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki lub organizatora, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;
- zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego;
- procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”;
- zasady przeglądu i aktualizacji standardów;
- zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności;
- zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania;
- osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia;
- sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
- wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone;
- zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet;
- procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie;
- zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.
Dokument powinien zostać przygotowany w wersji podstawowej, zawierającej komplet powyżej wskazanych informacji i procedur wewnętrznych, oraz w wersji skróconej, skierowanej bezpośrednio do małoletnich i zawierającej informacje przeznaczone dla tej grupy odbiorców.
Dokument zawierający standardy powinien zostać opublikowany na stronie internetowej organizacji, a także powinien zostać wywieszony w widocznym miejscu w placówce (dotyczy to obu wersji SOM).
Metodyka przygotowywania standardów ochrony małoletnich może być podobna do opracowywania polityki bezpieczeństwa danych osobowych i wdrażania przepisów RODO. Obejmuje to interdyscyplinarne podejście, dokładną analizę ryzyka, jasny podział zadań oraz konsultacje z zarządem.
Do tych prac warto wyznaczyć odpowiedzialną osobę lub osoby, których zadaniem stanie się przygotowanie SOM. Można posiłkować się dodatkowo opiniami pracowników poszczególnych działów, a w większych placówkach utworzyć nawet, specjalną grupę roboczą, która stworzy plan działania i zasady pracy, dostosowane do specyfiki placówki i poszczególnych jej działów.
Tworząc standardy trzeba pamiętać, że powinny one być dostosowane do charakteru i rodzaju placówki, a więc powinno się zachować realistyczne podejście do oceny ryzyka, biorąc pod uwagę przede wszystkim rozmiar działalności, ilość zatrudnionych i współpracujących osób, ilość pacjentów oraz specyfikę świadczonych usług medycznych.
