Zgodnie z art. 94a Prawa farmaceutycznego jedynie informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego nie stanowi reklamy. Jednocześnie sama reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności jest zabroniona, a na łamiących zakaz reklamy zgodnie z art. 129b Prawa farmaceutycznego może zostać nałożona kara w wysokości do 50 tys. złotych. Sam zakaz reklamy aptek w formie w jakiej został on wprowadzony w 2012r. jest przedmiotem szerokiej dyskusji. Coraz częściej mówi się o konieczności zmian w tym zakresie. Nie temu zagadnieniu jednak poświecony będzie dzisiejszy wpis. Skupimy się dzisiaj na dozwolonej, w świetle przywołanych regulacji prawnych, informacji o lokalizacji i godzinach pracy aptek lub punktów aptecznych i zastanowimy się czy widoczność, zasięg nośnika informacyjnego, a także jego forma mogą w jakikolwiek sposób sprawić, że informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki zostanie uznana za zakazaną w świetle prawa reklamę apteki.
Samego pojęcia „reklamy” ustawodawca w ustawie Prawo farmaceutyczne nie zdefiniował. Mimo to niewątpliwie podstawowym elementem pozwalającym stwierdzić, że doszło do naruszenia zakazu reklamy apteki lub jej działalności jest zamiar przyciągnięcia potencjalnych klientów do dokonania zakupu produktu leczniczego lub wyrobu leczniczego w konkretnej aptece, zwiększenia konsumpcji produktów leczniczych, a przez to zwiększenie obrotów apteki która reklamę stosuje. Wobec zaś braku możliwości wyznaczenia wyraźnej i uniwersalnej granicy pozwalającej na odróżnienie działania w granicach prawa od działalności reklamowej objętej zakazem, kwalifikacja określonych działań pod kątem naruszenia zakazu reklamy apteki i jej działalności wymaga zindywidualizowanej oceny w odniesieniu do okoliczności konkretnej sprawy (por. wyrok NSA z dnia 20 lipca 2017 r., sygn. akt II GSK 2964/15). W świetle tak pojmowanej definicji pojęcia reklamy pojawiła się wątpliwość, czy widoczność i zasięg nośnika informacyjnego, a także forma, w jakiej informacje o lokalizacji i godzinach pracy apteki są przekazywane może mieć wpływ na uznanie, że takie działanie stanowi zabronioną reklamę i jednoczenie nie może być uznane za dozwoloną informację o lokalizacji i godzinach pracy apteki.
Stanowisko w tej sprawie zajął Naczelny Sąd Administracyjny który w wydanym w dniu 30 listopada 2023 r. w sprawie o sygn. akt II GSK 2292/22 wyroku jednoznacznie stwierdził: „Skoro bowiem informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki została wyłączona z zakazu reklamy apteki i jej działalności, a ustawodawca nie wskazał dopuszczalnych form, w jakich informację tę można umieścić w przestrzeni publicznej, to dla oceny przez organ, czy w konkretnych okolicznościach faktycznych sprawy zachodzi wyłączenie z pojęcia reklamy, o którym mowa w art. 94a ust. 1 zdanie 2 u.p.f., nie mają znaczenia takie okoliczności, jak intencje towarzyszące umieszczającemu informacje, widoczność i zasięg nośnika informacyjnego, a także forma, w jakiej informacje te zostały zamieszczone. Jeśli zatem treść dozwolonej informacji o lokalizacji i godzinach pracy apteki jest na tyle odrębna od pozostałej treści stanowiącej niedozwoloną reklamę apteki, jak w tym przypadku, to sama z siebie informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki nie może stanowić zabronionej reklamy apteki.”
Wyrok ten będzie miał znaczący wpływ na praktykę działania aptek, umożliwiając im bardziej swobodne informowanie o swojej lokalizacji i godzinach otwarcia, bez obawy o naruszenie zakazu reklamy ze wzglądu na dobrane w tym celu formę i rodzaj oraz rozmiar nośnika tych informacji.
