W reakcji na pojawiające się coraz częściej akty przemocy wobec medyków Prokurator Generalny wydał wytyczne w sprawie zasad prowadzenia postępowań o przestępstwa popełniane na szkodę osób udzielających świadczeń zdrowotnych, pierwszej pomocy, czynności ratunkowych, a także innych osób wykonujących obowiązki służbowe i zawodowe, które na mocy przepisów szczególnych korzystają z ochrony przewidzianej w kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.
Wytyczne wskazują, że:
1. Organy ścigania w przypadku uzyskania informacji o zdarzeniu mogącym wyczerpywać znamiona przestępstwa na szkodę medyków powinny niezwłocznie i z urzędu, a więc bez konieczności składania zawiadomienia przez poszkodowanego, podjąć czynności weryfikacyjne. Natomiast, gdyby doszło do potwierdzenia danych postępowanie przygotowawcze powinno być wszczęte niezwłocznie. Powyższe wskazówki sugerują, że sprawy te mają być traktowane priorytetowo, bez zbędnej zwłoki w celu możliwie najsprawniejszego ich wyjaśnienia.
2. Kierownicy jednostek prokuratury powinni współpracować z innymi podmiotami uprawnionymi do prowadzenia postępowań przygotowawczych, aby zapewnić niezwłoczny przepływ informacji o każdym przypadku wszczęcia postępowania na szkodę medyka. Treść wytycznej wskazuje na wolę zapewnienia prawidłowej wymiany informacji celem niezwłocznego zabezpieczenia zdarzeń.
3. Prokurator powinien każdorazowo rozważyć czy w konkretnej sprawie istnieją przesłanki do tego aby zastosować środki zapobiegawcze (takie jak tymczasowe, aresztowanie, dozór policji, zakaz opuszczania kraju) ze szczególnym uwzględnieniem ich funkcji w postaci konieczności zapobiegnięcia popełnieniu przez podejrzanego nowego ciężkiego przestępstwa.
4. Każdorazowo organ winien rozważyć, czy czyn nosi znamiona występku chuligańskiego. Konsekwencją uznania takiego charakteru jest nadzwyczajne obostrzenie kary poprzez wymierzenie jej przez sąd w wysokości nie niższej od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Jednocześnie uznanie, że występek miał charakter chuligański ogranicza możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary do szczególnie uzasadnionych przypadków.
5. Prokuratury powinny współpracować z policją tak, aby dążyć do rozpoznawania spraw w postępowaniu przyśpieszonym, kiedy tylko to możliwe.
6. Wnioski w zakresie wymiaru kary powinny uwzględniać przede wszystkim stopień społecznej szkodliwości czynów, a kary łagodniejszego rodzaju lub te w dolnych granicach ustawowego zagrożenia powinny być wnioskowane jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Powyższe oznacza, że powinno się unikać wnioskowania kar w dolnych granicach wynikających z zagrożenia ustawowego. Kary mają być zatem odczuwalne, a podstawą ich „łagodzenia” ma być postawa sprawcy i jego krytyczny stosunek do czynu.
7. Prokurator w każdej sprawie zobowiązany jest do rozważenia złożenia wniosku o orzeczenie środków kompensacyjnych tj. obowiązku naprawienia szkody, zadośćuczynienia lub nawiązki, a wysokość kwot ma stanowić realne odzwierciedlenie szkody wyrządzonej przestępstwem bądź charakteru krzywd pokrzywdzonego. Takie zalecenie wskazuje na zwrócenie przez Prokuratora Generalnego uwagi na wagę jaką dla pokrzywdzonych ma kompensacja ich szkód i krzywd.
8. Biorąc pod uwagę stanowisko pokrzywdzonego w tym zakresie rozważona powinna być kwestia podania wyroku do publicznej wiadomości bądź wnioskowanie o przeproszenie pokrzywdzonego. Powyższe wskazówki sugerują, że wyroki mogłyby pełnić funkcję odstraszającą.
9. Wytyczne regulują kwestię skazania bez rozprawy oraz wniosku o wydanie wyroku bez przeprowadzania postępowania dowodowego, a także dobrowolnego poddania się karze wskazując, że rozwiązania te winny być poprzedzone oceną stopnia społecznej szkodliwości czynów i powinny być stosowane jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
10. Nad adekwatnością kar oraz środków karnych i kompensacyjnych czuwać mają referencji sądowi wraz z przełożonymi, którzy wobec uznania, że zachodzi rażąca niewspółmierność powinni rozważyć wniesienie sprzeciwu lub apelacji. Zastosowanie takiej wytycznej wskazuje na konieczność pełnienia nadzoru, aby orzeczenia nad wyraz łagodne nie funkcjonowały w obrocie.
11. Wytyczne odnoszą się do kwestii komunikacji z mediami dbając o interes pokrzywdzonych medyków.
12. Wewnętrzny nadzór służbowy prokuratorów powinien dążyć do zapewnienia sprawnego prowadzenia i zakończenia postępowania przygotowawczego w sprawach dotyczących medyków. Oznacza to, że sprawy te mają być traktowane priorytetowo.
Treścią wytycznych podkreśla się, że sprawcę agresji wobec osób udzielających świadczenia medyczne powinna spotkać nieuchronna i sprawiedliwa kara. Podkreślono, że celem procesu karnego jest zapobieganie przestępstwom i umacnianie w społeczeństwie postaw poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego. Powyższe sugeruje, że podejmowana w sprawach reakcja karna ma stanowić komunikat dla reszty społeczeństwa skutecznie odstraszający od podejmowania działań wymierzonych w medyków.
Całość wytycznych należy ocenić jako dobry krok w stronę zapewnienia adekwatnej reakcji karnej na przypadki agresji wobec medyków.

