Zaufanie do lekarzy.

Tym artykułem rozpoczynam cykl refleksji poświęconych zaufaniu do lekarzy oraz roli tego zaufania w zawodzie medycznym. Zaufanie stanowi fundament relacji między lekarzem a pacjentem, będąc kluczowym elementem codziennej pracy medycznej. Każdy lekarz, wstępując do zawodu, składa przyrzeczenie lekarskie, w którym zobowiązuje się do szanowania zaufania okazanego mu przez pacjentów. Jednocześnie ma obowiązek dbać o wizerunek całego środowiska lekarskiego, budując i utrzymując zaufanie społeczne do tej profesji. Działania lekarza, zarówno w relacjach indywidualnych, jak i w szerszym kontekście, mogą jednak to zaufanie wzmacniać lub osłabiać. Niewłaściwe postępowanie może podważyć wiarę pojedynczego pacjenta w konkretnego lekarza, a w skrajnych przypadkach – zachwiać zaufaniem społeczeństwa do całego zawodu.

W kolejnych tekstach przyjrzymy się bliżej, zaufaniu temu, czym ono w istocie jest, oraz jaką rolę odgrywa w praktyce medycznej. Spojrzymy na to zagadnienie także przez pryzmat ciekawych orzeczeń i przepisów prawa.

W pierwszej kolejności jednak postaram się odpowiedzieć na pytanie pytanie: do kogo realnie pojedynczy pacjent i społeczeństwo mogą żywić zaufanie na niwie usług medycznych? Czy podmiotem tym jest sam lekarz? Niewątpliwie lekarz także, a może przede wszystkim on, ale nie mam wątpliwości, że niewyłącznie on. Lekarz przy wykonywaniu swojego zawodu nie działa w próżni. Nie jest on już od dawna samotną wyspą na morzu trosk, ale jest raczej elementem szerszego systemu, a mianowicie usystematyzowanej, skatalogowanej wiedzy medycznej – medycyny. Jest on elementem systemu, który był tworzony i aktualizowany przez pokolenia medyków, setki różnego rodzaju towarzystw medycznych, instytutów naukowych i laboratoriów z całego świata. Ludzie korzystający z pomocy lekarza korzystają nie tylko z pomocy konkretnej osoby, ale korzystają właśnie z tych szerokich zasobów wiedzy i doświadczenia, które za tym lekarzem stoją. Zaufanie, które pokładamy w lekarzu, jest w dużej mierze zaufaniem do medycyny jako nauki i systemu.

Dawniej można było w dużo większym stopniu powiedzieć o lekarzu, że jest przedstawicielem sztuki medycznej, że uprawia sztukę, że całe zaufanie, jakie pacjent może w chorobie żywić, to zaufanie skierowane na samą osobę lekarza, który czerpie prawie wyłącznie z doświadczenia własnego i własnej praktyki leczenia danego rodzaju schorzeń. Dziś jednak staje się jasne, że lekarz czerpie ogromny potencjał doświadczeń i praktyki od całej ustrukturyzowanej i hierarchicznej nauki medycyny, wiedzy akademickiej i laboratoryjnej. Współczesny lekarz jest bardziej koordynatorem i interpretatorem danych niż samotnym artystą. Korzysta z szeregu zaawansowanych narzędzi i zasobów, które pozwalają mu podejmować decyzje oparte na najnowszej wiedzy i technologii. Jedym z filarów dzisiejszej praktyki medycznej są wytyczne dotyczące postępowania klinicznego, opracowywane przez towarzystwa medyczne, takie jak Polskie Towarzystwo Diabetologiczne czy Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. Te wytyczne, oparte na aktualnej wiedzy medycznej i badaniach naukowych, pomagają lekarzom podejmować trafne decyzje terapeutyczne. Stanowią one swoisty drogowskaz, który minimalizuje ryzyko błędu i standaryzuje opiekę nad pacjentem, niezależnie od miejsca zamieszkania czy specjalizacji lekarza. W przypadku bardziej skomplikowanych zagadnień lekarze korzystają z współpracy zespołowej, co pozwala na uzyskanie różnorodnych perspektyw i prowadzi do lepszych wyników leczenia. Tego rodzaju interdyscyplinarne podejście jest możliwe dzięki usystematyzowanemu charakterowi medycyny, która łączy wiedzę i doświadczenie wielu ekspertów.

Zaufanie do medycyny jako systemu nie umniejsza roli lekarza, lecz podkreśla jego znaczenie jako kluczowego elementu tego systemu. To lekarz, dzięki swojej wiedzy, empatii i umiejętnościom, przekłada złożoną wiedzę medyczną na indywidualne potrzeby pacjenta. Jest on nie tylko użytkownikiem zaawansowanych narzędzi, ale także ich interpretatorem, który nadaje im ludzką twarz. Medycyna, jako nauka i system, byłaby jedynie zbiorem danych i procedur, gdyby nie lekarze, którzy potrafią wykorzystać te zasoby w sposób odpowiedzialny i skuteczny.

Podsumowując, trzeba powiedzieć, że zaufanie, które społeczeństwo i pojedynczy pacjent pokładają w opiece medycznej, nie ogranicza się do osoby lekarza, lecz obejmuje całą medycynę jako usystematyzowaną naukę. To właśnie zaufanie do medycyny, wsparte kompetencjami lekarza, daje pacjentom poczucie bezpieczeństwa i nadzieję na skuteczne leczenie i to w tym specyficznym połączeniu człowieka i systemu pokładane jest ludzkie zaufanie.