Nowy model pozasądowego rekompensowania szkód doznanych przez pacjentów w wyniku zaistnienia zdarzeń medycznych wprowadza nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw. Celem ustawy jest wdrożenie nowego modelu przedsądowego rekompensowania szkód doznanych przez pacjentów w wyniku zdarzeń medycznych. Wprowadzony model ma zapewnić szybszy i łatwiejszy proces otrzymania świadczeń kompensacyjnych jednak nie będzie on dostępny dla wszystkich. Nowa regulacja dotyczy wyłącznie zdarzeń medycznych zaistniałych w trakcie udzielania lub w efekcie udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej, ale tylko tych finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i tylko w szpitalu w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Pozostałe zdarzenia medyczne nie będą objęte nową regulacją.
W wyniku zastosowania nowych przepisów pacjentowi, a w przypadku gdy wynikiem zdarzenia medycznego będzie śmierć pacjenta jego krewnemu pierwszego stopnia, niepozostającemu w separacji małżonkowi, osobie pozostającej w stosunku przysposobienia oraz osobie pozostającej z pacjentem we wspólny pożyciu przysługiwać będzie świadczenie kompensacyjne. Zgodnie z art. 67 s wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu jednego zdarzenia medycznego w odniesieniu do jednego wnioskodawcy będzie wynosiła w przypadku:
a) zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym – od 2000 zł do 200 000 zł;
b) uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia – od 2000 zł do 200 000 zł;
c) śmierci pacjenta – od 20 000 zł do 100 000 zł.
Świadczenia w powyższej wysokości będą możliwe do otrzymania po wszczęciu stosownego postępowania, które będzie uruchamiane na wniosek składany do Rzecznika Praw Pacjenta (dalej również zwanego Rzecznikiem) w terminie roku od dnia, w którym wnioskodawca dowiedział się o zakażeniu biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo śmierci pacjenta, jednakże termin ten nie będzie mógł być dłuższy niż 3 lata od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie skutkujące zakażeniem biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia albo śmiercią pacjenta. Złożenie wniosku wiązać się będzie z koniecznością wniesienia opłaty w wysokości 300zł na rachunek Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Opłata będzie zwracana wnioskodawcy w przypadku przyznania świadczenia kompensacyjnego. Ustawa przewiduje jednak pewne ograniczenia odnośnie postępowania w sprawie świadczenia kompensacyjnego i trzeba o nich pamiętać. Postępowanie nie będzie bowiem wszczynane, a wszczęte zostanie umorzone, w przypadku gdy w związku z tym zdarzeniem medycznym:
a) prawomocnie osądzono sprawę o odszkodowanie, rentę lub zadośćuczynienie;
b) toczy się postępowanie cywilne w sprawie o odszkodowanie, rentę lub zadośćuczynienie;
c) wnioskodawca uzyskał odszkodowanie, rentę lub zadośćuczynienie od osoby odpowiedzialnej za szkodę, w tym z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej;
d) sąd orzekł na rzecz wnioskodawcy obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo nawiązkę.
Postępowanie kończyć się będzie decyzją administracyjną w sprawie przyznania świadczenia kompensacyjnego i ustalenia jego wysokości albo odmowy przyznania świadczenia kompensacyjnego. Będzie ona wydawana przez Rzecznika Praw Pacjenta, po uzyskaniu opinii Zespołu do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania kompletnego i prawidłowo opłaconego wniosku.
Od decyzji Rzecznika, w sprawie świadczenia kompensacyjnego będzie przysługiwało wnioskodawcy odwołanie (podlegające opłacie w wysokości 200 zł) do Komisji Odwoławczej do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta.
W terminie 30 dni od dnia, gdy decyzja, w której Rzecznik przyzna świadczenie kompensacyjne i ustali jego wysokość, stanie się prawomocna, wnioskodawca będzie mógł złożyć Rzecznikowi oświadczenie o przyjecie świadczenia kompensacyjnego lub o rezygnacji ze świadczenia kompensacyjnego.
Akceptacja wysokości przyznanego świadczenia kompensacyjnego w złożonym oświadczeniu będzie tożsama z rezygnacją z dochodzenia kwot na drodze sądowej ponieważ będzie oznaczała zrzeczenie się wszelkich roszczeń o odszkodowanie, rentę, oraz zadośćuczynienie pieniężne.
Świadczenie kompensacyjne będzie wypłacane w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o przyjęciu świadczenia kompensacyjnego wynikającego z prawomocnej decyzji.
