W tym artykule chciałbym zwrócić uwagę prowadzącym działalność gospodarczą lekarzom, oraz przedstawicielom innych zawodów medycznych, że w wielu przypadkach mogą korzystać z typowych dla konsumenta uprawnień takich jak odstąpienie od umowy sprzedaży, czy uchylenie się od stosowania rażąco niekorzystnego postanowienia umowy finansowej.

Stało się już powszechną wiedzą to, że konsument na rynku jest uznawany za stronę słabszą, której przysługuje więcej szczególnych uprawnień. Mam wrażenie jednak, że nie przebiło się jeszcze do świadomości przedsiębiorców, że w znaczącym zakresie spraw ich uprawnienia zrównane zostały w ostatnich latach z uprawnieniami konsumentów. Poniżej w sposób niekompleksowy opisze kilka aspektów wprowadzonych na korzyść przedsiębiorców nowych regulacji prawnych.

1. Moim zdaniem najbardziej doniosłe znaczenie praktyczne może mieć ochrona przed klauzulami abuzywnymi (niedozwolonymi) w umowach finansowych zawieranych przez właściciela małej firmy, np. gabinetu lekarskiego. Niejednokrotnie bowiem lekarze, jak i przedstawiciele innych zawodów medycznych finansują jakieś elementy własnego gabinetu pożyczką, kredytem lub najczęściej leasingiem. Umowy tego rodzaju są zwykle bardzo skomplikowane i trudno je w pełni zrozumieć i prawidłowo zinterpretować. Przedsiębiorca będzie jednak mógł skorzystać z prawnej ochrony przed klauzulami niedozwolonymi, rażąco naruszającymi jego interesy. Dotyczyć to może sytuacji, w której w umowie leasingu znajdzie się postanowienie o niekorzystnym rozliczeniu leasingu po jego zakończeniu, albo rażąco wygórowane koszty kredytu, opłaty dodatkowe itp. W tego rodzaju sytuacjach właściciel gabinetu będzie mógł uznać, że tego rodzaju przepisy umowy go nie wiążą.
2. Ważnym uprawnieniem przedsiębiorcy może stać się także możliwość odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy, z której to możliwości przedsiębiorca może już korzystać w okresie 14 dni od dnia zawarcia takiej umowy. Przysługuje mu zatem na równi z konsumentem prawo do „przemyślenia i rozmyślenia się”.
3. Ponadto właściciel gabinetu będzie mógł skorzystać także z szerszej ochrony przy okazji rękojmi za wady towaru lub usługi.
4. Koniecznie trzeba podkreślić, że możliwości, o których piszę dotyczą tylko osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, wpisanych do CEIDG. Nie dotyczy to zatem, popularnej spółki z o.o. ani innych spółek kapitałowych czy osobowych.
5. Regulacje, o których mowa, preferencyjne dla przedsiębiorcy, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, ale jednocześnie umowę, która nie jest typowa dla charakteru wykonywanego zawodu . Czyli chodzi o to, że lekarz będzie odpowiadał na zwykłych zasadach za zawierane umowy na obsługę medyczną np. Pracowników jakiegoś zakładu pracy (umowa między dwoma przedsiębiorcami), ale jego odpowiedzialność będzie ograniczona na podobnych zasadach jak odpowiedzialność konsumenta za umowę, którą zawrze na usługi telekomunikacyjne, czy na zakup ekspresu do kawy.
6. Przepis art. 385⁵ KC, który jest kluczowy dla opisywanych tutaj możliwości przedsiębiorcy, wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2021 r. i dobrodziejstwa z niego wynikające mają zastosowanie do umów, zawartych dopiero po tej dacie.

Podsumowując, powiedzieć trzeba, że od trzech już lat obowiązują przepisy, które mogą uchronić osoby prowadzące małe gabinety, firmy jednoosobowe, od nieprzyjemności związanych z niefrasobliwie zawieranymi umowami z innymi przedsiębiorcami. Przedsiębiorca korzystając z ochrony konsumenckiej będzie mógł albo odstąpić bez konsekwencji od zawartej umowy, albo uchylić się od przewidzianych nią skutków prawnych.